آلودگی صدها تن را در کابل قربانی می گیرد ! امروز که وعده های دروغین استعمارگران هویدا و پرده از بخشی ماکت منویات آنها کنار رفته است؛ شایسته است مردم به فکر نجات خود باشند و گرنه هیچ بیگانه ی کشور را آباد نخواهد کرد ؛ زیرا این سنت تکوینی  و قهری الهی است که سرنوشت آنها به دست خودشان رقم خواهد خورد.[2] به گفته شاعر پارسی گو:خدا آن امتی را سروری داد که تقدیرش به دست خویش بنویشتبه آن امت سروکاری  ندارد             که دهقانش برای دیگری کشتو نیز خداوند اختیار زمین را به انسان واگذاشته است و آبادانی آن را نیز خواسته است.[3] در این مختصر به بخشی از عوامل مهلک آلودگی اشاره می شود، امید است مسئولین محترم برای حل آن چاره ی اندیشی نماید :

مبارزه با علت ها به جای معلول ها

مهمترین روش و عقلانی ترین راه برای مبارزه با هر نا هنجاری مبارزه با علت ها به جای معلول هاست. انصافا دولت کرزای در بخش صحت و درمان و خدمات پزشکی کارنامه مثبت دارد ؛ خصوصا دکتر فاطمی تلاش های ارزشمند انجام داده است ؛ و میزان مرگ ومیر کودکان و مادران کاهش چشم گیر داشته است؛ ولی باز هم کافی نیست ؛ زیرا گذارشات دقیق و شواهد عینی نشان می دهد که میزان انواع بیماری های قلبی و ریوی و آسیب های روحی و عصبی بویژه در کابل به مراتب افزایش یافته است ؛وعامل اصلی آن عدم سلامت محیط زندگی شهروندان است . تا زمان که دولت مبارزه با علت های بیماری زا ننماید ، مشکلات حل نخواهد شد ؛ کشورهای بیگانه هر گاه احساس ترحم نمودند مقدار ماهی به ما دادند ؛ هیچ گاه ماهیگیری یاد نمیدهند. اینک به بخشی از عوامل اصلی آلودگی شهر کابل اشاره می شود:
 

کوره های خشت پزی داخل شهر

یکی از عوامل نا به هنجار آلایندگی کوره های خشت پزی است که متاسفانه در غرب کابل هنوز فعال است ؛ گرچه شاروالی کابل هیچ توجه به این نواحی ندارد و صرفا عمال شاروالی از مردم به بهانه متعدد پول می گیرد؛ اما به هر حال در غرب کابل بیش از یک میلیون انسان زندگی می کند . در حالی که در مرکز این بخش ده ها کوره خشت پزی است که همیشه روشن است و ستون های از دود غلیظ آسمان را تاریک ساخته است . غلام سرور یک تن از پاشندگان این محل می گفت :  در اثر دود غلیظ کوره ها ، حتی شب ها دریچه ها را نمی توانیم باز نمایم . مردم اطراف کوره ها با انواع بیماری تنفسی رو برو هستیم. شاروالی باید جلوی چنین فعالیت ها را بگیرد وآن هارا به خارج از شهر هدایت نماید و صدها هزار تن را قربانی منافع چند تن افراد محدود ننماید.

دود موترهای فرسوده

متاسفانه از زمان حضور طالبان در افغانستان گمرک های افغانستان بر روی موتر های فرسوده که در سایر کشورها در اثر نقص فنی ودود زا بودن، حق تردد نداشتند، باز شد وکشورازاین جهت متحمل خسارات فراوان شد؛ زیرا هم سرمایه ملی در قبال موتر های فرسوده از کشور خارج می شود و هم در اثر نقص فنی انواع بیماری را به ارمغان می آورند. دولت منتخب پس از روی کار آمدن نتوانست، یا نخواست جلوی آن را بگیرد! در حالی که سایه مرگ در آسمان کابل از آثار چنین موتر های فرسوده است.

 گرد وغبار در اثر تخریب محیط زیست

تخریب وفرسایش محیط زیست یکی دیگر از عوامل آلودگی وگرد وغباردر شهرکابل است. بررسی تمام عوامل که سبب تخریب محیط زیست می شود بحث دیگر است . ولی به صورت قطعی می توان گفت عدم تعادل بین مرتع و مالداری یکی از عوامل اصلی فرسایش خاک و ایجاد گرد وغبار می شود؛واگر مواشی چند سال ازکوه های کابل و اطراف جمع آوری شود ، در اثر رشد گیاه و تثبیت خاک جلوی بخشی از گرد و غبار گرفته خواهد شد؛ ونیز تهدید باران های فصلی که موجب سیل آب های فراوان می شود، تبدیل به نعمت وفرصت خواهد شد. سال گذشته سیلاب ها خسارات زیادی بر کابل وارد نمود.

آلاینده های صوتی

یکی از آلاینده های مهلک و کشنده که مردم ما از مضرات آن آگاهی ندارند، آلاینده ی صوتی است .[4] به هر صدای نابه هنجار که باعث آذردن سیستم های عصبی شود آلاینده صوتی گفته می شود ؛ مثل صدای اسلحه گرم ، انواع بم ها ، و رسانه های صوتی وتصویری ، و صدای طیاره ها هر یک آلاینده صوتی به حساب می آید و سبب بروز انواع بیماری روانی و عصبی می شود.[5]  شهر کابل که رکورد دار انواع آلودگی است مردمانش بیشترین قربانی به آن می دهد. در شهر کابل هم شیطان صفتان و هم آنان که ژست فرشته را می گیرد، به مردم آسیب می رساند ؛ طالبان ثروت و فرهنگ آوران بیگانه برای جلب توجه مشتریان خود صدای « ساز و آواز» را تا آخرین حد ممکن پخش می کند ؛ هیچ متصدی و ناظر نیز وجود ندارد ؛ ولی صد تعجب از فرشته وشان،که با داعیه تبلیغ دین، سبب آزار و اذیت مردم می شود ؛ به دلیل در اختیار داشتن بلند گوهای قوی مساجد وتکایا، گوش ، عصب ، و روح مردمان را نشانه می گیرند!  غافل از آن که هیچ دینی آزار و اذیت انسان بی گناه را نمی پذیرد . در اسلام عزیز که سرآمد ادیان آسمانی است، تمام مراجع و فقها چنین عملی را اجازه نداده اند و بارها فرموده اند : صدای بلندگوهای مساجد صرفا برای اذان آن هم در حد اعتدال مجاز است و نباید سبب اذیت مردم شود. در حالی که در کابل یک ساعت قبل از اذان بلندگوها روشن، ونیز بعد از اذان و روزهای جمعه صدای بلندگوها دیوارها را به لرزه می آورد ؛ آن هم به اسم دین! .

  آب بهداشتی ودفع فاضلاب

افغانستان حد اقل در بخش آب های معدنی بویژه شهر کابل سرآمد منطقه است؛ ولی در اثر بی کفایتی حاکمان سابق و موجود مردم ازاین نعمت بی بدیل محروم مانده اند. و با صرف هزینه های زیاد آب غیر سالم و غیر بهداشتی استحصال می نمایند.در اثر شرب آب ناسالم، دچار انواع بیماری ناشی از آن می شود . البته عدم جمع آوری زباله و نبود کانال دفع فاضلاب مزید بر علت شده است.نود درصد مردم کابل از نعمت آب بهداشتی و خدمات شاروالی محروم اند . آنچه آمد گزارش عینی است که جدیدا انجام شده است ؛ با کمال تعجب نشریه مشارکت درباره شهر کابل در تاریخ1384 چنین می نویسد :" دریغ آنهمه زحمت و رنجی که شاروال محترم و پرسونل زحمتکش شاروالی، درپاکی و صفایی نقطه نقطهء شهر کشیدند وعرق جبین ریختند وآبلهء دست و خشکی لب، ارمغان گرفتند!"[6]

نویسنده محترم از کدام پاکی و صفای شهر می گوید، آن هم دو سال قبل ؛ در حالی که هم اکنون کابل استمداد می کند که : قلبم ایستاد ! و در اثر آلودگی و کثافات قلب کابل از تپش مانده است و هر روز صدها قربانی می دهد و به همان اندازه انسان ها بی گناه روانه بیمارستان می شود .شایسته است یادآوری شود که مبارزه با بخشی از آلاینده ها نیازمند هزینه مالی هنگفت است، که کشور فعلا توان پرداخت آن را ندارد ؛ ولی به طور یقین بیشتر آلاینده ها با فرهنگ سازی از طریق رسانه های گروهی و پیام های بهداشتی کاهش چشمگیر خواهد یافت ؛ و نیز خارج نمودن کوره های خشت پزی از شهر و جلوگیری از ورود موتورهای فرسوده و نیز جمع آوری مال و مواشی از نواحی کابل برای دولت هزینه ندارد .به امید روزی که کابل آباد ، سر از دل ویرانه ها برآورد ، نسیم بهاری و طراوت و شادابی را به کودکان خود سخاوت مندانه اهدا نماید!

[1]  Bbc چهارشنبه 01 مارس،2006
 [2] رعد ،11وفاطر 43.
 [3] هود ،61.
[4] http://www.razmpa.com/Pe/MedicalInformation/153.aspx
 [5] http://www.tehransama.ir/NewsDetail.aspx?NewsID=4057
[6]  محمد عزیزی http://www.mosharekat.wahdat.net/index.php?num=88&id=328